Katê là một lễ hội truyền thống của đồng bào Chăm theo đạo Balamôn, nhằm để tưởng nhớ đến các vị thần như Ppo Klaung Girai, Ppo Rome…. Đây là dịp để người Chăm từ mọi miền đất nước trở về quê hương để cùng đoàn tụ với gia đình, dòng họ, làng xóm, bạn bè của cộng đồng mình.

    Với một lễ hội được diễn ra trong một không gian lớn từ các đền, tháp đến làng, dòng họ và cuối cùng là gia đình; do vậy trình tự  các bước của buổi lễ Katê đều phải trải qua 04 bước. Trước hết là Lễ đón rước y trang; đây là lễ đón rước y trang của Nữ thần Ppo Inư Nưgar - thần mẹ xứ sở đã ảnh hưởng rất nhiều đến tín ngưỡng thờ Mẫu của dân tộc Chăm. Tiếp theo là Lễ mở cửa đền, tháp được diễn ra trước cửa đền, tháp với không khí rất tôn nghiêm. Sau đó đến Lễ tắm tượng thần được diễn ra bên trong đền, tháp, phần nghi lễ này gồm có Ppo Dhia (thầy Cả sư), Ông Kadhar - thầy kéo đàn Kanhi và hát những bài ca tụng công ơn của các vị vua, Muk Pajâu (bà Bóng), ông Camưnay (Ông Từ) và một số tín đồ nhiệt thành khác. Sau cùng là Lễ mặc y phục cho tượng thần. Sau khi lễ tắm tượng thần kết thúc thì đến phần nghi lễ mặc áo cho thần. Sau khi hoàn tất các phần lễ, đồng bào Chăm cả hai đạo Balamôn và Hồi giáo (Bani) mang lễ vật đến dâng lễ vật và cầu nguyện cho cuộc sống được ấm no, hạnh phúc. Lần lượt lễ Katê được tổ chức ở các làng, các dòng tộc, gia đình trong đồng bào Chăm. Trong thời gian này đông đảo các gia đình người Chăm tổ chức lễ. Chủ lễ cúng Katê ở gia đình là người trong gia đình hoặc là người lớn tuổi trong dòng họ. Vào ngày lễ này mọi thành viên trong gia đình đều có mặt đông đủ, cầu mong tổ tiên ông bà phù hộ cho con cháu làm ăn phát đạt, gặp nhiều may mắn trong cuộc sống…

    Katê là một lễ hội lớn của đồng bào Chăm. Đó là một lễ hội dân gian đặc sắc trong kho tàng văn hóa Chăm và đã góp phần tô đẹp thêm văn hóa các dân tộc ở Bình Thuận nói riêng cũng như ở Việt Nam nói chung./.

Lễ đón rước y trang Nữ thần Ppo Inư Nưgar trong Lễ Katê

                                                               T.T. Minh Hiền