Ảnh: Cảnh tung bắp ở xã Đông Giang – huyện Hàm Thuận Bắc.

    Trong thời kỳ đầu triển khai mô hình mới, việc tổ chức thực hiện chính sách trên gặp rất nhiều khó khăn, bởi lẻ đối tượng, địa bàn chủ yếu vùng đồng bào DTTS, miền núi, vùng cao, trình độ dân trí còn hạn chế, tỷ lệ hộ nghèo cao; thời tiết diễn biến phức tạp, nắng hạn thất thường, mưa kéo dài, sâu sùng phá hại… ảnh hưởng đến năng suất bắp lai, lúa nước, nhất là dịch sâu keo mùa thu diễn ra liên tục đã ảnh hưởng không nhỏ đến lịch thời vụ xuống giống cũng như năng suất, thu nhập và đời sống của đồng bào; Cơ sở vật chất, kho bãi của các cửa hàng nhìn chung cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ được giao; riêng các đại lý còn nhiều khó khăn do kho bãi tập kết vật tư chủ yếu là nhà ở của chính đại lý nên có lúc không chủ động được trong việc tập kết hàng hóa cũng như hàng nông sản thu mua; Số lượng hệ thống cửa hàng, đại lý còn thiếu, chưa phủ kín được các địa bàn, nhất là tại các thôn dân tộc thiểu số xen ghép. Hoạt động của một số cửa hàng, đại lý còn mang tính phục vụ các mặt hàng chính sách là chính chưa chủ động tìm kiếm nguồn hàng, tiêu thụ các mặt hàng khác để làm phong phú thêm nhu cầu tiêu dùng tại các địa phương.

    Tuy vậy, được sự quan tâm, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND, sự giúp đỡ của các ngành và sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền địa phương, đặc biệt, nhờ sự chỉ đạo sâu sát, thường xuyên của Ban Dân tộc tỉnh cùng với sự gắn bó, tâm huyết, chia sẻ, cảm thông những khó khăn của đồng bào DTTS, Trung tâm Dịch vụ miền núi đã làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình trong việc thực hiện cung ứng các mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua hệ thống đại lý, cửa hàng thuộc 11 xã vùng cao và 20 thôn xen ghép trên địa bàn tỉnh theo Quyết định số 05/2016/QĐ-UBND ngày 01/02/2016 của UBND tỉnh đã góp phần giúp các hộ đồng bào có đủ vật tư, hàng hóa để phát triển sản xuất, hạn chế tình trạng cho vay nặng lãi, ép cấp ép giá trong vùng đồng bào dân tộc, đời sống của đồng bào ngày càng được nâng lên rõ rệt; từng bước góp phần giảm đáng kể tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo trên vùng đồng bào dân tộc thiều số của tỉnh.

    Kết quả quả 5 năm (2016-2020) đã tổ chức thực hiện đầu tư ứng trước với tổng kinh phí: 70.147 triệu đồng. Sau khi thanh toán nợ cho Trung tâm, các hộ dân còn thu về trên 50 tỷ đồng (Đối với đầu tư bắp lai, sau khi trừ nợ đầu tư ứng trước, bình quân mỗi hộ còn thu được từ 10 đến 15 triệu đồng/vụ/ha, đặc biệt có hộ thu nhập từ 40 đến 50 triệu đồng/vụ). Trong đó, đã đầu tư 5.028 lượt hộ/10.237 ha bắp lai và 922 lượt hộ/628 ha lúa nước. Trung bình hàng năm Trung tâm thực hiện đầu tư trên 14 tỷ đồng bao gồm lúa giống, bắp giống, phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật các loại và chi phí cày đất; Sản lượng bắp lai thương phẩm thu mua trung bình hàng năm được trên 7.500 tấn trị giá trên 24,5 tỷ đồng; tỷ lệ thu hồi nợ đầu tư đạt trên 95%.

    Có thể nói, hiệu quả của chính sách đầu tư ứng trước đã góp phần giúp các hộ đồng bào có đủ giống, vật tư phân bón, hàng hoá để sản xuất; đồng thời bao tiêu sản phẩm cho đồng bào sản xuất ra với giá cả phù hợp, hạn chế tình trạng cho vay nặng lãi, ép cấp, ép giá, ép ký sản phẩm của tư thương, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy phát triển sản xuất hàng hoá ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn trong tỉnh; góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống của đồng bào. Bộ mặt nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng khởi sắc; đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào được nâng lên./.

Thế Tài